L'Òme

1920

Joan Clamenç Bodon nais lo 11 de decembre de 1920 a Crespinh, un vilatjon roergàs del planòl segalin. Lo seu paire, Çubrian Bodon, es un paisan de gaire mut, a l'encòp aimat e crentat. La sia maire, Albania Balssà, de la parentat d'Onorat de Balzac e contaira de tria, li transmet lo tresaur de la literatura orala occitana. Aquel mond fantastic dels contes tradicionals, poblat de dracons, de fadas o de trèvas, marca prigondament lo dròlle Bodon, e, dins la nuèch desmemoriada de l'escritura, l'òbra qu'es per venir.

1924

Naissença de Çubrian Bodon, son fraire capdet

1926

Joan Bodon dintra a l'escòla comunala de Crespin. Descobrís la lenga francesa e la paucvalièira renosa de l'Educacion Nacionala cap als joves occitanofòns. Lo regent li apareis coma l'enemic acarnassit de la lenga d'Òc, lenga aimadissa de l'ostal, del trabalh e del país. Trente ans aprèp, las primièiras paginas de La grava sul camin servaràn lo resson de çò que siaguèt per Joan Bodon un vertadièr fracàs de las culturas.

1932

Va al Cors Complementari de Nòvacela. Legís lo long poëma D'al brèç a la tomba de l'abat Justin Besson, un escrivan popular contemporanèu de Fredèric Mistral, figura pairugala de la literatura occitana en Roergue. Compren alara que la lenga de l'ostal s'escriu, e que pòt èsser tanben lenga literària.
Joan Bodon es un escolan d'una intelligéncia rara. Se fa ja remarcar de sos camaradas tanplan coma de sos regents, per son biais de contar.

1935

Escriu son primièr poëma titolat Ouccitanho.

1937

Capita pas lo concors de dintrada a l'Escòla Normala de Rodés. Un trabalh de susvelhant permet a l'enfant de paisans paures qu'èra Joan Bodon d'o tornar passar l'annada seguenta. Daissa una bòria que li reveniá de drech a son capdet Çubrian : escapa aital a l'avenidor promés de costuma als ainats de familha dins lo campèstre roergàs. Ven de mai en mai conscient de son engenh de contaire, de sa set d'anar al mond del defòra, e atalentit a descobrir las arts coma la causa politica.

1938

Dintra a l'Escòla Normala ont Pèire Miramont e Juliana Seguret (la poëtessa Calelhon), sos mèstres d'aquel temps, li fan conéisser l'òbra d'Enric Molin. Escrivan prolific e capmèstre del Grelh Roergàs, Molin vendrà lèu son amic e son confident entrò la fin de sa vida.
Demest los camarades de classa de Bodon se trapa una cèrta Danisa Blanquí, qu'es la filha de la darrièira familha d'Enfarinats (catolics reborsièrs) de Roergue : d'aquel encontre espelirà pus tard lo cap d'òbra Lo libre de Catòia. Escriu de poëmas que d'unes seràn publicats en 1970 dins lo recuèlh Res non val l'electrochòc.

1940

L'Armanac Roergàs publica d'autres poëmas, que Bodon tòrna manejar dins la annadas setanta. Se fa enfin d'Enric Molin, amb qual escambiarà letras, soscadissas e manescriches pendent mai de trente ans. Passa lo Conselh de Revision e seguís maites estagis al licèu tecnic de Rodés, a Pau, a Sant Andriu de Najac...

1941

Pren son primièr pòst de mèstre d'escòla a Castanet, al ras de Riupeirós, sul planòl de Segalar. Nimai es un pòst que quita lèu : Joan Bodon es apelat a Andusa als Chantiers de la Jeunesse Française, una institucion volguda pel govèrn de Vichí per tal de remplaçar lo servici militar obligatòri. Publicarà de remembres d'aquel temps trebolat dins la revista Escòla e Terrador.

1942

Tòrna dels Chantiers de la Jeunesse Française e trapa un novèl pòst de regent a Durenca, lo país de l'escrivan Francés Fabièr. Mas un còp de mai li demòra pas per un briu.

1943

Lo Servici del Trabalh Obligatòri lo manda en Alemanha. Joan Bodon passa dos ans a Breslau en Silesiá, un temps aule que lo marca al fèr roge. Comença de trabalhar a un recuèlh de poëmas, Frescor de Viaur, mençonat dins una letra a Enric Molin. Escriu tanben L'Evangèli de Bertomieu. D'aquel roman, cap d'òbra perdut segon Robèrt Lafont, ne demòra pas que qualque tròces : negligéncia d'un estampaire qui li permejèt pas pro...

1945

Joan Bodon es desliurat per l'Armada Roja. Farà d'aquel eveniment lo punt de despart de son roman La grava sul camin. Fa partida d'aquela lost generation agantada pel S.T.O. que visquèt coma un second eissilh lo nacionalisme rancunós de la França d'aprèp guèrra.
Quand tòrna préner son pòst a Durenca, es pas pus lo jove regent que s'entrevava sonca de la literatura dels seus amics felibres del Grelh Roergàs. Sa curiositat naturala a grelhat : a après l'alemand, legís fòrça, e sembla mai que jamai prèst a dintrar de vam dins lo militantisme occitan e politic.

1946

Se marida amb Camilha Vidal, una joventa sortida d'un masatge al pè de Durenca, que la sia familha aviá destinada a la vida religiosa. Patís d'una malautiá mentala que se dessobtava malaisidament a l'epòca. Aquò pesarà lèu sul cada jorn del jove parelh. Comença d'escriure de cronicas pel jornal La Votz del Pòble, organ de premsa de la federacion roergassa del P.C.F. Entrò a 1950, son de revistas localas qu'estampan los poëmas o los tèxtes de Joan Bodon : Lo Roergue Amicalista, mas tanben e subretot La Revista de Roergue.

1947

Naissença de Joanina, l'ainada de sos sièis dròlles.
Son paire Çubrian desfunta lo 12 de mai de 1947.
Comença de ramosar de poëmas que lo títol del recuèlh ne deviá èsser : Libre pel meu amic.

1948

Naissença d'una seconda filha, Evelina.

1949

La familha Bodon muda los catons al Mauron de Malavila, al ras de Vilafranca de Roergue.
Un masclon li nais : Joan-Pau.
Joan Bodon trabalha a L'Evangèli de Bertomieu e a La grava sul camin.

1951

Plasses contes son ara escriches. Son primièr recuèlh, Contes del meu ostal, es publicat a compte d'autor per l'estampariá Salingardes a Vilafranca de Roergue.

1952

Joan Bodon rencontra Robèrt Lafont e d'autres sòcis de l'Institut d'Estudis Occitans a Tolosa. Aquò's la descobèrta d'una sensibilitat novèla e desparièira del felibritge. Mas n'embraça una tot còp sens se despréner de l'autra. Bodon demòra totjorn fidèl al Grelh Roergàs.
Tòrna metre La grava sul camin sul taulièr. Fèliç Castan ne publicarà lo primièr capítol dans la revista Òc.

1953

Joan Bodon capita lo concors de regent caminaire dins l'ensenhament agricòla.
Naissença d'una tresena dròlla : Francesa.
L'estampariá Salingardes sortís Los contes dels Balssàs, son second recuèlh de contes, amb una revirada francesa de l'autor e d'imatges de Marius Valièira. D'un autre latz, la revista Òc plublica una novèla, Lo pan de Froment. Entamena l'escritura de La crotz de Tolosa, un roman qu'estarà inacabat.

1954

Joan Bodon se gasanha lo primièr prèmi de prosa als Jòcs Florals de Tolosa per Los contes dels Balssàs. Es tanben lo convidat d'onor de la Santa Estela que se debana a Avinhon. Aquel viatge en tèrra provençala donarà lo material de basa del roman La Santa Estela del Centenari. La sia fama comença de frosar dins Occitània tota.

1955

Joan Bodon e la sia familha quitan Lo Mauron per se n'anar a Sant Laurenç d'Òlt.
Lai passan d'annadas marridas : lo parelh Bodon trai de mal en mal e finirà per se desseparar.
Joan Bodon va de vilatges en vilatges per ensenhar.
Participa d'a fons a la vida locala, e s'investís sens comptar dins lo militantisme occitan al dintre de l'I.E.O. que ne vendrà president, sens plegar pr'aquò d'entreténer de relacions estrechas amb Enric Molin e los membres del Grelh Roergàs.

1956

L'Institut d'Estudís Occitans edita La grava sul camin. La critica i vei la naissença d'un escrivan magèr de la literatura occitana contemporanèa. Bodon ven lo pus legit dels autors de son temps, e La grava sul camin una bèla capitada editoriala.

1956

1959

Naissença d'un second masclon : Jacme

1960

Naissença d'una quatrena filha : Nadina
La Santa Estela del Centenari pareis a las edicions Subervia de Rodés.

1961

Fa un estagi pedagogic al licèu tecnic de Marmilhat, pròche de Clarmont d'Auvernha. Tres ans puèi, òm tòrna trapar aquelses luòcs, desgaunhats en Marxilhat, dins Lo libre dels grands jorns.

1962

Joan Bodon pren part a las grandas manifestacions que saquejan lo bacin de Decazevila. Escriu un poëma magnific, Los carbonièrs de La Sala, en sosten als minaires que fasián la cauma de la fam.
En Roergue, lo public escolar qu'a causit de seguir de corses d'Occitan descobrís ja l'originalitat prigonda d'aquela escritura.

1963

D'unes tròces del Libre dels grands jorns son publicats par Fèliç Castan dins la revista Òc.

1964

L'institut d'Estudís Occitans publica Lo libre dels grands jorns dins son integralitat.

1965

Met sul taulièr un roman qu'acabarà pas, La fièira d'Octobre.
Entre 1964 e 1969 collabòra mai d'un còp al bulletin de la seccion avaironesa de l'Institut d'Estudís Occitans, ont prepausa un fum de subjèctes : poëmas personals, presentacion de las òbras d'escrivans occitans de Roergue, estudís sul catarisme o sus la latinitat.
Manda de tèxtes a la revista Viure, e fisa a l'Ase Negre d'unes contes qui seràn ramosats pus tard dins Los contes del Drac.
Ven indefugible dins las presentacions del paistage literari lengadocian o occitan, jos la ploma de Ives Roqueta, Enric Molin, Fritz Peter Kirsch (Viena, 1965), Joan-Baptista Seguin.

1966

Camilha Bodon fa ostal a Clarmont d'Auvernha amb sos enfants.
Lo libre de Catòia es publicat per las edicions Lo Libre Occitan a Lavit de Lomanha.
Mentretant, Joan Bodon met sul taulièr maites romans que daissarà : L'acte, La Novèla Cooperativa, Lo progrès agricòla en Avairon.
Escriu de poëmas que vòl recampar jol títol de La Talvera.

1968

Es a Clarmont d'Auvernha que Joan Bodon participa als eveniments de Mai 1968. Es ara qualqu'un de reconegut dins lo mond occitan. Son ausida i es tras que granda. Sos poëmas son mes en musica per d'artistes coma Mans de Breish o Claudi Martí, capmèstres de la nòva cançon occitane, e repres pel public.
Lo Libre Occitan tòrna estampar doas òbras majas : Lo libre dels grands jorns e La grava sul camin.

1969

Se fòrabandís en Argèria amb sos quatre ainats per de rasons mai que mai materialas. Obten un pòste de regent al licèu agricòla de l'Arbatach, dins la banlèga d'Argièr. Li descobrís las malafachas desastrosas de la colonisacion, e aprendrà una siesena lenga : l'arab.
La sia santat malgasta. Patís de problèmas respiratòris deguts a una malautiá del còr, e endura de nombrosas crisis de cortalena.
Mentre qu'es eissilhat luènh del seu país e de sos legeires, es de mai en mai contat, legit amb un subrecreis d'interest, e de mai en mai mençonat. Los critics Felip Gardí e Fausta Garavini parlan d'el dins de revistas literàrias italianas.

1970

Joan Bodon tòrna en Roergue pels comjats d'estiu. Aferma la caminada vièlha del Vialar del Pas de Jòus, e d'aquí va sovent a la Mòstra del Larzac, ont se carra de rencontrar son amic Fèliç Castan e la pintra Marcelle Dullaut.
Dins la Nouvelle Histoire de la Littérature Occitane (1970), Robèrt Lafont e Crestian Anatòli consagran mantunas paginas a Joan Bodon : son engenh li a permes de senhorejar tant sul domèni del conte tradicional que dins lo roman fantastíc. Mas es tanben, dins aquela istòria de la literatura occitana, lo poëta de l'electrochòc : una guinchada clara a un autre poëta, lo malesit Antonin Artaud, l'òme dels 58 electrochòcs, que siaguèt embarrat a Rodés de 1943 a 1946.
Lo recuèlh Res non val l'electrochòc es publicat.

1972

De 1972 a 1975, escriu de còp en còp una cronica en francés dins lo jornal Le progrès Saint-Affricain, ont presenta de costuma d'unes aspèctes de l'istòria occitana e de la literatura d'Òc.

1973

Joan Bodon pren part a las manifestacions que se debanan sul Larzac.

1974

Sa filha ainada Joanina quita Argèria per anar far ostal en Alsàcia amb sos fraires, sas sòrres e sa maire. Joan Bodon demòra solet a l'Arbatach, de mai en mai malaut. Contunha d'escriure de poëmas sailats de solesa e de dobte, mas que pòrtan testimòni d'una sensibilitat vertadièira cap a la cultura populara araba.
Son libre pus long, La Quimèra, es estampat per l'Institut d'Estudís Occitans : es un roman istoric documentat que sas darrièiras paginas s'acaban en Argèria. Reçaup un acuèlh critic dels pus tebés que Bodon n'es fòrça macat. Renat Nèlli sol dirà pus tard qu'èra una granda òbra.
Tòrna sul Larzac pendent l'estiu e pren part un còp de mai a la lucha antimilitarista. A n'aquela escasença lo centre Pablo Neruda de Nimes vira un film documentari sus el, titolat Bodon lo coneissètz ?

1975

Joan Bodon se morís aufegat a l'Arbatch, dins lo taxí que lo menava a l'espital.
Aquela annada d'aquí son publicats L'anèl d'Aur, Los contes del Drac e lo recuèlh de poëmas Sus la mar de las galèras.
Un dels capítols dels Contes dels Balssàs titolat Lo temps novèl es l'escasença d'una realisacion cinematografica per lo C.A.L.E.R.. Li figuran notadament lo prèire-escrivan Joan Larzac dins lo ròtle de Joan Jaurés, amb d'estatjants de vilatges de Roergue e d'Albigés.

1976

Las Domaisèlas, lo darrièr roman inacabat, pareis. Es publicat per l'Institut d'Estudís Occitans.

Bonus video

Joan Bodon lo coneissètz part.1

Joan Bodon lo coneissètz part.2

Joan Bodon lo coneissètz part.3

Bibliografia

L'òbra

Contes del meu Ostal (contes ; Vilafranca de Roergue, Salingardes)

Contes dels Balssàs (contes ; Vilafranca de Roergue, Salingardes)

La Grava sul Camin (roman ; Tolosa, IEO, 1956)

La Santa Estela del Centenari (roman ; Rodés, Subervie, 1960)

Lo Libre dels Grands Jorns (roman ; Tolosa, IEO, 1964)

Lo Libre de Catòia (roman ; Belmont de Lomanha, Lo Libre Occitan, 1966)

Res non val l'electrochòc (poèmas ; Tolosa, IEO, coll. 4 Vertats, 1970)

La Quimèra (roman ; Tolosa, IEO, coll. A tots, 1974)

Sortidas postumas